Postępowanie restrukturyzacyjne (restrukturyzacja przedsiębiorstwa) pozwala na uchylenie zajęć komorniczych na czas prowadzenia postępowania. W trakcie postępowania dłużnik nie musi płacić swoich zobowiązań – tych powstałych przed otwarciem postępowania. W wyniku przyjęcia układu zazwyczaj dochodzi do umorzenia odsetek oraz należności głównej. Stopień redukcji zobowiązań zależny jest od sytuacji majątkowej dłużnika oraz możliwości jego przedsiębiorstwa. Restrukturyzacja nie polega jednak tylko na redukcji zobowiązań. Trzeba bowiem wykonać odpowiednie działania w sferze organizacyjnej przedsiębiorstwa. Zidentyfikować słabe strony i je wyeliminować, zarazem kładąc nacisk na rozwój mocnych stron. Konieczna jest również modernizacja przedsiębiorstwa w zakresie jego działaności operacyjnej. Ogólnie rzecz biorąc jest to kompleksowe podejście do uzdrowienia sytuacji przedsiębiorstwa.

1. Wyższe zaspokojenie niż w egzekucji komorniczej lub upadłości. Propozycje układowe zakładają zazwyczaj wyższy poziom zaspokojenia niż w egzekucji. Dodatkowo jeśli na skutek zawarcia układu dojdzie do przedłużenia okresu spłaty zobowiązania to wierzyciel zyskuje dodatkowo odsetki. Dotyczy to jednak sytuacji gdy nie dochodzi do umorzenia zobowiązania.
2. Restrukturyzacja przedsiębiorstwa dłużnika daje wierzycielowi możliwość „wrzucenia“ w koszty prowadzonej działalności umorzonych zobowiązań.
3. Dodatkowo wierzyciel może liczyć na dalszą współpracę z dłużnikiem. Dłużnik może oczywiście nie ma co liczyć na kredyt kupiecki, ale współpraca może być kontynuowana.

Głównym kryterium jest stan niewypłacalności bądź zagrożenie niewypłacalnością. Ponadto dłużnik musi liczyć się z koniecznością ponoszenia kosztów postępowania restrukturyzacyjnego. Sąd nie otworzy postępowania jeśli miałoby to doprowadzić do pokrzywdzenia wierzycieli.

Restrukturyzacja pozasądowa firmy

Jeśli jest to początek problemów z wypłacalnością to nawet trzeba to wykonać. Należy bowiem pamiętać, że postępowanie sądowe będzie wiązać się z kosztami. Czasami można uniknąć niewypłacalności poprzez negocjacje z wierzycielami. Gdy pojawią się problemy to nie można chować głowy w piasek. Należy siąść do stołu negocjacyjnego i przedstawić wierzycielom sytuację majątkowo – finansową przedsiębiorstwa. Jeśli nie ma zbyt wielu wierzycieli instytucjonalnych (banki) to zazwyczaj można zawrzeć porozumienie wedle którego dłużnik będzie mógł dokonywać spłat.

Nie ma takiego obowiązku. To jest uprawnienie dłużnika. Obowiązek wniesienia wniosku istnieje w przypadku powstania stanu niewypłacalności – wtedy dłużnik ma obowiązek wnieść wniosek o upadłość. Może również wnieść o otwarcie postępowania restrukturyzacyjnego. Jednak samo wniesienie o otwarcie postępowania restrukturyzacyjnego nie chroni członków zarządu przed odpowiedzialnością za zobowiązania spółki. Trzeba bowiem pamiętać, że dłużnik musi wnieść o ogłoszenie upadłości w ciągu 30 dni od powstania stanu niewypłacalności. Jeśli członkowie zarządu tego nie zrobią to będą odpowiedzialni za zobowiązania spółki. Wniesienie wniosku o otwarcie postępowania restrukturyzacyjnego będzie chronić dłużnika przed odpowiedzialnością tylko wtedy, gdy sąd otworzy postępowanie w ciągu 30 dni od powstania stanu niewypłacalności. Jak otworzy je później, to niestety członkowie zarządu mogą odpowiadać za zobowiązania spółki.

Wyróżniamy pięć rodzajów postępowań restrukturyzacyjnych w ramach których można przeprowadzić restrukturyzację przedsiębiorstwa.

1. Postępowanie o zatwierdzenie układu.
2. Przyspieszone postępowanie układowe.
3. Postępowanie układowe.
4.  Postępowanie sanacyjne.
5. Uproszczone postępowanie restrukturyzacyjne, które zostało wprowadzone na czas epidemii koronawirusa. Do dnia 30 czerwca 2021 dłużnicy mogą skorzystać z tego rodzaju postępowania restrukturyzacyjnego.

Właściwy rodzaj postępowania 

Zależy to głównie od stopnia niewypłacalności. Postępowanie o zatwierdzenie układu (PZU) i przyspieszone postępowanie układowe dedykowane jest dla dłużników, którzy co do zasady nie kwestionują swych zobowiązań. W tym przypadku wierzytelności sporne nie mogą przekroczyć progu 15% wszystkich wierzytelności uprawniających do głosowania nad układem. W tych dwóch postępowaniach ochrona dłużnika jest zarazem mniejsza niż w pozostałych wariantach. Postępowanie układowe (PU) oraz postępowanie sanacyjne (PS) dedykowane jest dla dłużników, u których próg sporności przekracza pułap 15%. PU oraz PS dają zarazem możliwość zabezpieczenia majątku dłużnika na etapie rozpoznawania wniosku. Przykładowo poprzez uchylenie zajęcia rachunku bankowego. Sanacja jest z kolei najbardziej ingerującym w sferę organizacyjną postępowaniem. W tym przypadku odbierany jest dłużnikowi zarząd nad przedsiębiorstwem. Z drugiej zaś strony postępowanie sanacyjne daje największą dłużkowi największą ochronę.

Uproszczone postępowanie restrukturyzacyjne jest hybrydą PZU, PPU i PS. Ograniczone jest w czasie i w ciągu 4 miesięcy doradca restrukturyzacyjny powinien wnieść do sądu wniosek o zatwierdzenie układu. W tym czasie dłużnik korzysta jednak z ochrony przed egzekucjami komorniczymi, bowiem można je zawiesić. Dotyczy to również wierzycieli z zabezpieczeniem rzeczowym, czyli najczęściej hipoteką, zastawem rejestrowym bądź przewłaszczeniem na zabezpieczenie. Dłużnik jest zarazem ograniczony w zarządzie i może dokonywać jedynie czynności zwykłego zarządu.

Przyjęcie układu przez wierzycieli

Układ zostanie przyjęty jeśli wypowie się za nim większość wierzycieli, którym przysługuje prawo głosu i którzy uczestniczą w głosowaniu (większość osobowa). Oznacza to, że większości tej nie liczymy od liczby wszystkich wierzycieli, ale tylko od tych którzy głosowali. W związku z tym jak któryś z wierzycieli nie odda głosu to może okazać się, że zostanie przegłosowany przez innych wierzycieli. Aby głosowanie było ważne to w głosowaniu musi udział wziąć co najmniej 1/5 wszystkich wierzycieli uprawnionych do głosowania. 

Dodatkowo za układem muszą wypowiedzieć się wierzyciele, którzy posiadają 2/3 wierzytelności uprawniających do głosowania – tzw. większość kapitałowa.

Podsumowując, aby układ został przyjęty to:
– musi zagłosować co najmniej 1/5 wierzycieli uprawnionych do głosowania nad układem,
– spośród tej 1/5 większość musi opowiedzieć się za przyjęciem układu,
– ta większość musi reprezentować 2/3 sumy wierzytelności przysługujących głosującym wierzycielom.

Jeśli w wyniku głosowania na zgromadzeniu wierzycieli układ nie zostanie przyjęty, bądź sąd odmówi zatwierdzenia układu to dłużnik, jak i wierzyciele będą mogli złożyć uproszczony wniosek o ogłoszenie upadłości dłużnika. Termin na wniesienie wniosku wynosi 14 dni od wydania postanowienia o umorzeniu postępowania restrukturyzacyjnego albo postanowienia o odmowie zatwierdzenia układu. 
Wyciąg ze spisu wierzytelności (sporządza go nadzorca lub zarządca sądowy) będzie stanowić tytuł wykonawczy (nie dotyczy to spisu sporządzanego w postępowaniu o zatwierdzenie układu). Wierzyciele będą mogli zatem rozpocząć egzekucje komornicze. Dłużnik może podjąć próbę dalszej restrukturyzacji przedsiębiorstwa wnioskując o otwarcie kolejnego postępowania restrukturyzacyjnego.

Głos można oddać drogą korespondencyjną bądź osobiście na zgromadzeniu wierzycieli. Dłużnik może również osobiście przedstawić wierzycielowi kartę do głosowania celem uzyskania od niego głosu.

Tak, informacji tych udziela licencjonowany doradca restrukturyzacyjny pełniący funkcję nadzorcy układu w uproszczonym postępowaniu restrukturyzacyjnym bądź postępowaniu o zatwierdzenie układu. W pozostałych postępowaniach opinia o możliwości wykonania układu przedstawiana jest przez doradcę restrukturyzacyjnego na zgromadzeniu wierzycieli. Dłużnik chcąc przeprowadzić restrukturyzację przedsiębiorstwa powinien zadbać o transparentność przekazywanych wierzycielom informacji.